مصطفی اقلیما معتقد است: مشکلات اجتماعی در کوتاهمدت به وجود نمیآید که در مدتی کوتاه در اندیشه حل آن باشیم. حل ریشه بسیاری از اعتراضات جامعه زمانبر است. مشکلات اجتماعی مانند مشکلات و مسائل فردی نیست که امروز برای حل آن برنامهریزی کنیم و فردا حل شود.
اعتراض به افزایش قیمت سوخت در برخی نقاط ایران در شرایطی صورت میگیرد که کمتر اقتصاددانی با آزادسازی نرخ بنزین موافق نیست و اگر از علت اصلی گرانی بنزین با مردم سخن بگوییم آن دلایل را میپذیرند اما واقعیت آن است که به دلایل معیشتی با این طرح مشکل دارند. برای بررسی ریشه اعتراضات اخیر «وقایع اتفاقیه» با مصطفی اقلیما، مددکار اجتماعی و استاد دانشگاه به گفتوگو پرداخته که در ادامه میخوانید.
* ریشه مشکلات اجتماعی به دهههای قبل بازمیگردد
مشکلات اجتماعی در کوتاهمدت به وجود نمیآید که در مدتی کوتاه در اندیشه حل آن باشیم. حل ریشه بسیاری از اعتراضات جامعه زمانبر است. مشکلات اجتماعی مانند مشکلات و مسائل فردی نیست که امروز برای حل آن برنامهریزی کنیم و فردا حل شود. بسیاری از مشکلات اجتماعی ایران که علنی شده است، ریشه در دهههای گذشته و حتی قبل از انقلاب دارد. قبل از انقلاب نیز مردم با مشکل اشتغال و معیشت روبرو بودند و درنتیجه این مشکلات انقلاب کردند اما امروز نتوانستیم بر تمام این مشکلات فائق بیاییم.
* مشکلات اجتماعی ریشه اقتصادی دارد
از سوی دیگر مشکلات اقتصادی که منشأ مشکلات فعلی است، به علت عدم تصمیمگیریهای صحیح درگذشته است. هرسال بیست درصد تورم وجود داشت اما حقها ۱۵ درصد افزایش یافت. درنتیجه مردم هر روز فقیرتر شدند تا به نقطه کنونی رسیدهایم که امروز ۵۰ درصد فارغالتحصیلان بیکارند. تصمیمگیری اشتباه در حوزههای مختلف است که این شرایط را ایجاد میکنیم.
*علت علنی شدن اعتراضها
قیمت بنزین در ابتدای انقلاب یک تومان بود. اکنون به ۳ هزار توان افزایشیافته است اما به همین نسبت وضعیت درآمدی مردم بهبود نیافته است. تمام این موارد باعث فقر و ایجاد آسیبهای اجتماعی و درنهایت اعتراضات خیابانی میشود. آسیب اجتماعی به یکدیگر قابلتبدیل است و اگر فردی طلاق بگیرد این امکان وجود دارد که به خاطر فقر به روسپیگری و… مبتلا شود. امروز مشکلات اقتصادی برای خانوادهها بهجایی رسیده است که خانوادهای که چند سال پیش در حوالی خیابان انقلاب خانه اجاره میکرده هماکنون در ورامین خانه اجاره میکند. این موارد باعث شده است که صدای اعتراضها درآید. ازاینرو شکاف دولت ملت مربوط به دولت خاصی نیست و ریشه در عملکرد همه دولتها دارد.
* حل مشکلات اجتماعی ۴ دهه زمان میبرد
اگر تصمیم درستی از ابتدا در مورد آزادسازی قیمتها و به همراه آن افزایش مناسب حقها می گرفتند، امروز شاهد اعتراض نبودیم. این موارد باعث شده که دانشجو بیکار شود و معلم بر روی تاکسی کار کند تا حداقل زندگی خود را بگذرانند و این موارد باعث میشود که هر روز میزان بزه اجتماعی افزایش یابد. مشکلات کنونی روندی ۴۰ تا ۵۰ سال دارد و اگر از همین امروز شروع به حل مشکلات کنیم، چهار دهه دیگر مشکلات اجتماعی حلوفصل خواهد شد.